Lockdown als laatste zetje voor de vereniging?

Terwijl horeca en winkels al volop profiteren van eerste versoepelingen zijn de sportverenigingen nu pas langzaam aan het opstarten of liggen ze zelfs nog stil. De leden werden gemist.

De ene vereniging ervaart de lange tweede lockdown als een vervelende pauze die zonder noemenswaardige gevolgen blijft, voor de ander betekent het de nekslag en is het het laatste zetje richting ondergang.

Club opdoeken

Voetbalclub Kwiek, die tot voor kort resideerde op sportpark Hagerhof in Venlo-Zuid, is één van die slachtoffers van de lockdown. De club leidde al een kwakkelend bestaan voor corona roet in het eten gooide. Slechts twee seniorenclubs waren nog actief. Het bestuur had aan het begin van het seizoen intern al het voornemen uitgesproken om de club op te doeken. Toch was dat einde niet voorzien zoals het zich nu voltrokken heeft.

‘We wilden afsluiten met een positieve noot. Een samenzijn op de club met een barbecue en een eindfeest. En dan met een goed gevoel de sleutel omdraaien’, zegt bestuurslid Bart Engels. Door de lockdown viel dat plan in het water. De club zag schulden oplopen en trok begin dit jaar aan de bel bij de gemeente. In gezamenlijkheid werd besloten om de huur van het sportpark op te zeggen om schulden niet onnodig op te laten lopen. De club kwam zo zonder sportpark te zitten nog voordat er en ledenvergadering was belegd over de eventuele toekomst van de club.

Forse omzetverliezen

Omroep Venlo stuurde alle verenigingen in de gemeente een vragenlijst over de financiële gevolgen van de lockdown. 37 van de 115 aangeschreven verenigingen vulden de vragenlijst in. Na de eerste lockdown werd dezelfde vragenlijst al eens toegestuurd met een nagenoeg gelijk aantal invullers. Toen bleek al dat met name verenigingen met een eigen kantine forse omzetverliezen hadden. Dat leidde tot zorgen maar niet tot een somber toekomstbeeld.

Onverbeterlijk optimisme

Opvallend is dat verenigingen nu, een half jaar later, de toekomst nog altijd met vertrouwen tegemoet zien. Dit terwijl de inkomstenverliezen alleen maar zijn toegenomen en bijna alle respondenten opmerken hoe zeer ze hun leden missen. Logisch natuurlijk als je bedenkt dat juist de kern van een vereniging ligt in het verenigen van mensen. Omdat iedereen in hetzelfde schuitje zit, heerst er toch gelatenheid. De meeste verenigingen gaan uit van het als het glas-is-half-vol-principe. ‘We snakken allemaal om weer te gaan sporten’ stelt Marcel Delvaux van badmintonclub Rapido.

Maar de rest van het glas kan alleen weer gevuld worden als corona niet ook volgend jaar roet in het eten gooit natuurlijk. Of zoals de penningmeester Bart Allers van Venloos grootste vereniging HC Delta Venlo opmerkt: ‘Een herhaling van het huidig seizoen zouden we geen half seizoen meer volhouden.’  

Weerstand om contributie te betalen

Dat betekent niet dat er nu geen zorgen zijn. De inkomstenderving zorgt ervoor dat veel verenigingen interen op hun reserves. Hoewel bijna alle clubs gewoon contributie innen om lopende kosten mee te dekken, merken ze ook dat er steeds meer weerstand komt om contributie te betalen zolang er minder activiteiten zijn.

Meerdere verenigingen willen komend seizoen dan ook graag iets terug doen als compensatie. 'We hebben zelfs eerst met alle voetbalclubs gezamenlijk iets proberen te bedenken', zegt René Stoter van FCV-Venlo. Omdat de neuzen toch niet helemaal dezelfde kant op stonden - sommige wilden de compensatie alleen aanbieden als optie, anderen juist niet - hebben de clubs afzonderlijk iets in gang gezet. FCV gaat zonder voorbehoud enkele tientjes omlaag met de contributie voor komend jaar. 'Daarnaast willen we als de maatregelen het toelaten meteen aan het begin van het seizoen nog een moment organiseren voor alle leden met een toernooi en een barbecue op kosten van de club. Het samenzijn is het belangrijkste en dat willen we dan ook weer uitdragen', stelt Stoter.

Niet meeliften op landelijke trend

Zelfs als er wel activiteiten mogelijk zijn is het als kleine vereniging lastig om daarvan te profiteren in coronatijd. Tennis maakte landelijk bijvoorbeeld een groei door, omdat met twee man op een baan gemakkelijk voldaan kon worden aan de anderhalvemetermaatregel. ‘Jezelf kenbaar maken voor publiek terwijl je clubhuis dicht is en je geen lessen of andere activiteiten mag geven, is lastig’, zegt voorzitter Jean Jacques Collin van VTC Casino. ‘Als vereniging met zo’n 120 leden is het gewoon moeilijker om je te laten zien dan als een grotere vereniging zoals TC Venlo die vijf keer zo groot is. Die profiteren dan ook veel meer van de landelijke trend dat tennis gegroeid is in coronatijd.’

Bij TC Venlo zien ze die groei inderdaad. De extra contributie compenseert volgens de club de terugloop aan sponsorinkomsten en pachtopbrengsten die corona met zich heeft meegebracht.

Zorgen om oudere leden

Waar tennis dus een groei doormaakte vrezen veel clubs met oudere leden dat onder die doelgroep juist leden wegblijven als alle beperkingen worden losgelaten. Volgens Beugelclub DOS uit Belfeld kan dat problemen geven op de langere termijn. ‘We zijn allemaal ouder en krijgen, als er niet gebeugeld kan worden, geen verjonging’, aldus voorzitter Jo Peeters. Behalve op de leden legt de lockdown ook een druk op het vrijwilligersbestand. ‘Als beperkingen te lang duren, gaan vrijwilligers misschien alsnog afhaken’, meent Guus Muijres van voetbalclub DEV-Arcen. Hij denkt dat dit een groter effect heeft dan traditionele factoren als vergrijzing en individualisering.

Hoofdsponsors die afhaken

Ook sponsoren haken regelmatig af. ‘Een aantal zeer gewaardeerde hoofdsponsoren hebben besloten te stoppen met sponsoren. Dit vanwege terugvallen eigen inkomsten’, laat de penningmeester van SV Velden weten. Volgens hem zijn het zelfs hoofdsponsoren die al sinds jaar en dag verbonden zijn aan de club. Ook bij andere clubs stoppen sponsoren omdat ze zelf op de kleintjes moeten letten door de lockdown.'

Extra werk

Daarnaast zorgen alle extra maatregelen waaraan voldaan moet worden en het aanvragen van steun bij instanties ook voor extra veel werk. Dit legt druk op bestuursleden en andere vrijwilligers. Zeker omdat steunpakketten en de regels om daarvoor in aanmerking te komen vaak niet een-op-een passen op de praktijksituatie bij verenigingen. Met name de dagelijkse leiding van verenigingen moet veel werk verzetten en wordt belast met extra papierwerk voor steunaanvragen en bijbehorende verantwoording.

Toch valt het ook op hoeveel liefde en betrokkenheid er nog altijd zit bij de verenigingen, ondanks alle negatieve gevolgen van de lockdown. Overal wordt met man en macht gewerkt om maximaal gebruik te maken van alle middelen en mogelijkheden binnen de geldende maatregelen. Besturen en vrijwilligers staan te popelen om zo snel mogelijk terug te keren naar het oude normaal.

Dit verhaal werd mede mogelijk gemaakt door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Omroep Venlo, Dtv, Studio040 en WOS Media werken gezamenlijk aan lokale onderzoeksjournalistiek.